Çocuk Düşürtme (Yasadışı Kürtaj) ve Düşürme Suçu TCK-99,100

Çocuk Düşürtme ve Düşürme Suçu Nedir

Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen “çocuk düşürtme” ve “çocuk düşürme” suçları, toplumda son derece hassas bir konu olan gebeliğin, hukuka aykırı ve tıbbi gerekliliklere uygun olmayan şekilde sonlandırılmasını engellemeye yönelik suç tipleridir. Kadının beden bütünlüğüyle doğrudan ilişkili olan bu suçlar, hem fiili gerçekleştiren kişinin kim olduğuna hem de mağdurun rızasının bulunup bulunmadığına göre farklı cezai yaptırımlar doğurur. Halk arasında kürtaj suçu veya yasadışı kürtaj olarak da adlandırılır.

Çocuk düşürtme suçu; gebeliğin 10 haftalık süresini aşmasından sonra, herhangi bir tıbbi zorunluluk bulunmaksızın cenine müdahale edilerek gebeliğin hukuka aykırı biçimde sonlandırılmasıyla meydana gelir.

Yetkili olmayan kişinin çocuk düşürtme suçu; gebelik süresi 10 haftayı geçmemiş olsa dahi, kadının rızası bulunsa bile gebeliğin tıbbi müdahaleye yetkili olmayan bir kişi tarafından sonlandırılması, Türk Ceza Kanunu’nun 99. maddesi uyarınca suç teşkil eder. Eğer gebelik süresi 10 haftayı geçmişse ve yine yetkili olmayan bir kişi tarafından gebeliğe son verilirse, bu durumda faile, yetkili bir kişinin alacağı cezanın yarı oranında fazlası uygulanır.

Çocuk düşürme suçu; ise, gebelik süresi 10 haftadan fazla olan kadının çocuğu kendi isteğiyle düşürmesi ile oluşur. Bu eylemin gerçekleşmesinde kadına yardım eden, teşvik eden veya tahrik eden kişiler de yardımın şekline ve ağırlığına göre suça iştirak hükümleri uyarınca cezalandırılır.

Madde	TCK 99
1.	Rızası olmaksızın bir kadının çocuğunu düşürten kişi, beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
2.	Tıbbi zorunluluk bulunmadığı halde, rızaya dayalı olsa bile, gebelik süresi on haftadan fazla olan bir kadının çocuğunu düşürten kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu durumda, çocuğunun düşürtülmesine rıza gösteren kadın hakkında bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
3.	Birinci fıkrada yazılı fiil kadının beden veya ruh sağlığı bakımından bir zarara uğramasına neden olmuşsa, kişi altı yıldan on iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır; fiilin kadının ölümüne neden olması halinde, on beş yıldan yirmi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
4.	İkinci fıkrada yazılı fiil kadının beden veya ruh sağlığı bakımından bir zarara uğramasına neden olmuşsa, kişi üç yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır; fiilin kadının ölümüne neden olması halinde, dört yıldan sekiz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
5.	Rızaya dayalı olsa bile, gebelik süresi on haftayı doldurmamış olan bir kadının çocuğunun yetkili olmayan bir kişi tarafından düşürtülmesi halinde; iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan diğer fiiller yetkili olmayan bir kişi tarafından işlendiği takdirde, bu fıkralara göre verilecek ceza, yarı oranında artırılarak hükmolunur.
6.	Kadının mağduru olduğu bir suç sonucu gebe kalması halinde, süresi yirmi haftadan fazla olmamak ve kadının rızası olmak koşuluyla, gebeliği sona erdirene ceza verilmez. Ancak, bunun için gebeliğin uzman hekimler tarafından hastane ortamında sona erdirilmesi gerekir.

Madde	TCK 100
1.	Gebelik süresi on haftadan fazla olan kadının çocuğunu isteyerek düşürmesi halinde, bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.

Çocuk Düşürtme ve Düşürme Suçu Cezası

A- Çocuk Düşürtme Suçu (TCK m.99)

1. Fıkra: Rızası Olmaksızın Gebeliğin Sonlandırılması

Bu fıkra, kadının rızası olmaksızın gebeliğinin sonlandırılmasını suç olarak tanımlar. Kadının rızası olmadan yapılan gebelik sonlandırmaları, kadının vücut dokunulmazlığına ve üreme hakkına ağır bir müdahale teşkil eder. Bu nedenle, failin beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması öngörülmüştür.​

2. Fıkra: Rızaya Dayalı Ancak Tıbbi Zorunluluk Olmaksızın Gebeliğin Sonlandırılması

Bu fıkra, tıbbi zorunluluk bulunmadığı halde, rızaya dayalı olarak gebelik süresi on haftadan fazla olan bir kadının gebeliğinin sonlandırılmasını suç olarak düzenler. Bu durumda, gebeliği sonlandıran kişi iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca, çocuğunun düşürtülmesine rıza gösteren kadın hakkında da bir yıla kadar hapis veya adli para cezası hükmolunur.​

3. Fıkra: Rızasız Gebelik Sonlandırmanın Kadının Sağlığına Zarar Vermesi

Bu fıkra, birinci fıkrada belirtilen rızasız gebelik sonlandırma fiilinin, kadının beden veya ruh sağlığına zarar vermesi halinde uygulanır. Bu durumda, fail altı yıldan on iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Eğer fiil kadının ölümüne neden olmuşsa, fail on beş yıldan yirmi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.​

4. Fıkra: Rızalı Ancak Tıbbi Zorunluluk Olmaksızın Gebelik Sonlandırmanın Kadının Sağlığına Zarar Vermesi

Bu fıkra, ikinci fıkrada belirtilen rızalı ancak tıbbi zorunluluk olmaksızın gebelik sonlandırma fiilinin, kadının beden veya ruh sağlığına zarar vermesi halinde uygulanır. Bu durumda, fail üç yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Eğer fiil kadının ölümüne neden olmuşsa, dört yıldan sekiz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.​

5. Fıkra: Yetkili Olmayan Kişiler Tarafından Gebelik Sonlandırma

Bu fıkra, gebelik süresi on haftayı doldurmamış olan bir kadının çocuğunun, rızaya dayalı olsa bile yetkili olmayan bir kişi tarafından düşürtülmesini suç olarak düzenler. Bu durumda, fail iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca, yukarıdaki fıkralarda tanımlanan diğer fiiller yetkili olmayan bir kişi tarafından işlendiği takdirde, bu fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılarak hükmolunur.

6. Fıkra: Suç Sonucu Gebeliklerin Sonlandırılması

Bu fıkra, kadının mağduru olduğu bir suç sonucu gebe kalması halinde, süresi yirmi haftadan fazla olmamak ve kadının rızası olmak koşuluyla, gebeliği sona erdirene ceza verilmemesini düzenler. Ancak, bunun için gebeliğin uzman hekimler tarafından hastane ortamında sona erdirilmesi gerekir.​

B-  Çocuk Düşürme Suçu (TCK m.100)

Bu suçu işleyen kadın hakkında 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası uygulanır. Ayrıca, kadına bu fiilinde yardım eden, teşvik eden veya tahrik eden kişiler de suça iştirak hükümleri gereğince cezalandırılır.

Çocuk Düşürtme ve Çocuk Düşürme Suçunda Soruşturma ve Yargılama Süreci

Şikâyet Süresi: TCK 99 ve 100 kapsamındaki suçlar şikâyete bağlı suçlar değildir. Yani Cumhuriyet Savcılığı tarafından resen soruşturma başlatılır.

Uzlaştırma: Bu suçlar uzlaştırma hükümleri arasında yer almadığı için uzlaştırma hükümleri uygulanmaz.

Koruma Tedbirleri: Eğer olay aile içi bir bağlamda gerçekleşmişse (örneğin eş, baba, erkek arkadaş tarafından zorlama ile düşük yaptırılmışsa), mağdur açısından 6284 sayılı Kanun kapsamında koruma tedbirleri talep edilebilir. Hakim; failin mağdura yaklaşmaması, evden uzaklaştırılması, iletişim kurmaması gibi tedbir kararları verebilir. Bu kararlar ceza davasından bağımsızdır ve geçici sürelerle uygulanabilir.

Görevli Mahkeme: Ceza Muhakemeleri Kanunu hükümleri gereğince Asliye Ceza Mahkemesi görevlidir.

Deliller ve Tıbbi Raporlar: Bu tür davalarda deliller genellikle şunlardır:

• Adli tıp raporları: Düşüğün nasıl gerçekleştiği, hangi haftada olduğu, sağlık riski oluşturup oluşturmadığı

• Kadının beyanı ve muayene raporları

• Tanık anlatımları (özellikle aile içi baskı veya dışarıdan zorlama varsa)

• Hastane kayıtları ve görüntüleme belgeleri

Yargılama sırasında, gebeliğin yasal sınırlar içinde mi yoksa dışında mı sonlandırıldığı, tıbbi bir zorunluluk olup olmadığı bu delillerle netleştirilir.

Zamanaşımı :Bu süreler içinde dava açılmazsa dosya zamanaşımı nedeniyle düşer. Ancak dava açıldıktan sonra süreç işlemeye devam eder.

• Çocuk düşürme suçunda 8 yıldır.

• Rızaya dayalı çocuk düşürtme suçlarında 8 yıldır.​

• Rızası olmaksızın çocuk düşürtme suçlarında 15 yıldır.​

HAGB – Adli Para Cezası - Cezanın Ertelenmesi:

• Çocuk düşürtme suçu bakımından, rızaya dayalı ve gebelik süresi on haftadan fazla olan durumlarda (TCK m.99/2), fail hakkında iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası öngörülmektedir. Mahkeme, cezanın alt sınırdan verilmesi ve diğer HAGB şartlarının mevcut olması halinde, HAGB kararı verebilir.

• Ancak, rızası olmaksızın çocuk düşürtme suçunda (TCK m.99/1) öngörülen ceza beş yıldan on yıla kadar hapis olduğundan, HAGB uygulanması mümkün değildir.

• Çocuk düşürtme suçunda adli para cezasına çevirme hapis cezası miktarının yüksek olması nedeniyle uygulanmaz. Çocuk düşürme suçunda ise hapis cezası ve adli para cezası beraber düzenlendiğinden hapis cezası adli para cezasına çevrilmez.

• Rızaya dayalı çocuk düşürtme ve çocuk düşürme suçundan dolayı cezanın ertelenmesi mümkündür.

Tazminat Hakkı: Mağdur kadın, uğradığı maddi ve manevi zararlar nedeniyle ceza davasından bağımsız olarak Asliye Hukuk Mahkemesi’nde tazminat davası açabilir.

Son Söz

Gebeliğin rıza dışı sonlandırılması ya da tıbbi zorunluluk olmaksızın gerçekleştirilen düşükler, yalnızca bireysel bir eylem değil, aynı zamanda ciddi bir toplumsal ve hukuki sorundur. Özellikle aile içinde, eş veya yakın çevrenin baskısı ya da yönlendirmesiyle gelişen düşük vakalarında, mağdurlar çoğu zaman sessiz kalmakta ya da haklarını kullanmaktan çekinmektedir. Oysa Türk Ceza Kanunu, doğmamış çocuğun yaşam hakkını ve kadının vücut bütünlüğünü açıkça koruma altına almıştır.

Bu tür durumlarda yalnızca hukuki hakların değil, kadının fiziksel ve ruhsal sağlığının da gözetilmesi hayati önemdedir. Gerek yanlış müdahaleler gerekse zorlamaya dayalı düşükler, geri dönüşü olmayan sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, mağdurun en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurması, delilleri koruması ve adli makamlara başvurması büyük önem taşır.

Her ne kadar toplumsal baskılar veya ailevi bağlar olayların üstünün örtülmesine neden olsa da, bu fiillerin ciddi hukuki ve cezai yaptırımları bulunduğu unutulmamalıdır. Kadınların hem haklarını hem de sağlıklarını korumaları adına sessiz kalmamaları ve yasal yolları kullanmaları, bireysel olduğu kadar toplumsal bir sorumluluktur.